Jaarfeesten

Op het ritme van de seizoenen

Jaarfeesten en de vrijeschool horen bij elkaar. De natuur en de wisseling van de seizoenen vormen de leidraad waarlangs onze vieringen vorm krijgen. Ieder feest heeft zijn eigen betekenis en wordt gevierd met bijpassende activiteiten: verhalen vertellen, samen koken, samen eten, zingen, dansen en toneelspelen.

Een ander belangrijk doel van de jaarfeesten is dat we ons kunnen verbinden met de wereld om onze school heen. Een kleurrijke wereld vol met diversiteit. Deze wereld halen we de school in. Zo geven we de ruimte aan de kinderen om ook andere jaarfeesten te leren kennen van klasgenootjes met een andere culturele achtergrond, met wederzijds respect en herkenbaarheid tot gevolg. Met elkaar creëren we een sociale gemeenschap waarin ieder kind zich gezien en begrepen voelt, zich onderdeel voelt en zich ook herkent in de symbolen en afbeeldingen in de klas en in de school.

Meer lezen over de betekenis van:
Michaëlfeest Feest van oogst en moed
Divali Hindoestaans lichtjesfeest
Sint Maarten Feest van deugd en mededogen
Adventsperiode De geboorte van het licht
Sint Nicolaas Feest van geven en ontvangen
Kerst Feest van licht en vrede
Driekoningen Feest van oorspronkelijk Koningschap
Maria Lichtmis De lichtjesfeesten afsluiten
Carnaval Loslaten en plezier maken
Holi Phagwa Overwinning van het goede
Suikerfeest Eid-al-fitr Periode van bezinning
Palmpasen Het ontwaakte ik
Pasen Het ontluiken van het nieuwe leven
Pesach Feest van kracht, hoop en doorzetten
Pinksteren Een eigen kleurklank
Sint Jan Het feest van midzomer
Keti Koti Herinneren en verbinden

Michaëlfeest

Feest van oogst en moed

Eind september starten we met het eerste jaarfeest van ons schooljaar: het Michaëlsfeest is een viering van moed en kracht. Met de komst van de herfst trekt de natuur zich terug en zijn de dagen steeds korter. We verzamelen de oogst van het voorbije jaar, die ons de energie geeft om de donkere wintertijd door te komen. Zijn we in de zomer vooral naar buiten gekeerd, nu nodigt de natuur uit om ons terug te trekken en op ons binnenste te richten. Het feest symboliseert een tijd waarin we innerlijke obstakels overwinnen, met kracht en vastberadenheid.

Het feest is gewijd aan Aartsengel Michaël en de legende van Joris en de draak. Zowel de aanvoerder van de engelen als ridder Joris overwinnen de draak en staan de mensen bij in hun (spirituele) ontwikkeling. Wie met liefde de lichte en donkere kanten onder ogen durft te zien, kan ook (eigen) draken verslaan.

Voor de jonge kinderen is het Michaelfeest vooral een oogstfeest. We plukken met elkaar appels in de boomgaard en maken bijvoorbeeld appelmoes. Ook bakken we drakenbrood van het graan dat van het veld komt. Vanaf klas 1 staat de feestdag in het teken van uitdagende spellen die om doorzettingsvermogen en moed vragen. We vertellen elkaar heldenverhalen en de smid komt langs om samen het vuur op te stoken.

Wat we zingen:
In ied’re kleine appel
Sint Michaël, hoor ons aan!
Laat mij een Godesstrijder zijn
In de smidse

Divali

Hindoestaans lichtjesfeest

Divali is een feest uit het hindoeïsme. Divali is het feest van het licht en betekent ‘een rij lichtjes’. De lichtjes moeten duisternis en het kwaad verdrijven. We vieren Divali in de periode van Sint Maarten en staan er in klas 5 en klas 6 bij stil. Het periodeonderwijs sluit hier heel mooi op aan.

Sint Maarten

Feest van deugd en mededogen

Nu de herfst zichtbaar plaatsmaakt voor de winter, staat voor ons het thema licht in de duisternis centraal. Op 11 november vieren we daarom Sint Maarten. Deze heilige staat bekend om zijn liefdadigheid en vrijgevigheid.

Het bekendste verhaal over Sint Maarten vertelt ons over een ontmoeting met een arme bedelaar die bibbert van de kou. Om hem warm te houden, pakt Sint Maarten zijn zwaard en snijdt zijn eigen mantel doormidden. Deze barmhartige daad staat niet alleen symbool voor belangeloze vrijgevigheid, we leren ook hoe je als mens in het kleine mogelijkheden vindt om een ander leven te veranderen.

Behalve dat we dit verhaal in de klassen vertellen, vieren we dit feest met een vrolijke optocht door het donker buiten. Kinderen maken in de aanloop van een uitgeholde knol of pompoen een eigen lantaarn. Vervolgens komen we als school samen om met elkaar te zingen en een mooie tocht door de buurt te maken. Onderweg worden de kinderen getrakteerd op een appel: een uiting van dankbaarheid van de arme bedelaar. Terwijl we als een lint van innerlijk licht door de duisternis trekken, eren we met elkaar het seizoen en ons samenzijn.

Wat we zingen:
Zon en maan en sterren
Sint Maarten reed door weer en wind
Sint Martinus Bisschop

Adventsperiode

De geboorte van het licht

Eind november begint de adventstijd. De vier weken voorafgaand aan Kerstmis draaien om bezinning, innerlijke groei en verwachting. Met verhalen, zang en toneel kijken we naar binnen en vooruit. Want behalve het kerstfeest is ook de kortste dag van het jaar in aantocht. Vanaf de winterzonnewende maken de meest donkere dagen plaats en krijgen we elke dag weer een beetje meer licht. Tijdens deze periode zijn in alle klassen adventsringen van groene takken te vinden, met daarop vier kaarsen. De ring symboliseert de eindeloze cyclus van het jaar en de vier terugkerende seizoenen. Elke week steken we een nieuw licht aan en staan zo samen stil bij de tijd, het ritme en de vernieuwing die we doormaken. De kleuters lopen met een eigen lichtje door een adventsspiraal van dennengroen. Met hun innerlijke licht in de hand gaan ze naar binnen. Het schept een verlangen bij de kinderen naar dat wat komt.

Wat we zingen:
Over sterren, over zonne
Stil nu
Maria door een doornwoud ging

Sint Nicolaas

Feest van geven en ontvangen

Wanneer Sinterklaas in Nederland aankomt, het weer guurder wordt en onze kinderen uitkijken naar ‘dat-wat-komen-gaat’, dan komen we in de verwachtingsvolle tijd van Sint. Sint Nicolaas staat bekend om zijn zorg voor anderen. Op de Waldorfschool leggen we in onze verhalen de nadruk op die vrijgevigheid. Het feest vieren we op een ingetogen manier en we hebben daarbij aandacht voor geven en ontvangen.

Wat we zingen:
Hoor, de wind waait door de bomen
De eng’len staken alle sterren aan
Zachtjes gaan de paardenvoetjes

Kerst

Feest van licht en vrede

Met kerst staat de geboorte van het Christuskind centraal. Het kerstfeest wordt gevierd met de opvoering van het kerstspel(letje). De kinderen genieten met elkaar van de warme en sfeervol aangeklede klassen. Voor onze school betekent kerstmis ook de geboorte van het licht. Zodra rond 22 december de winterzonnewende plaatsvindt, worden de dagen weer langer en de nachten korter. Het symboliseert na de duisternis van de winter de terugkeer van het leven.

Wat we zingen:
Maria die zoude naar Bethlehem gaan
Klein, klein Jezuken
Nu zijt wellekome

Driekoningen

Feest van oorspronkelijk Koningschap

Het nieuwe jaar is begonnen. We kijken weliswaar terug op de geboorte van het licht, toch is de winter nog volop om ons heen. Tijdens één van die donkere winternachten zien drie wijzen uit het oosten – Melchior, Balthasar en Casper – een bijzondere ster aan de hemel. De heldere ster kondigt de geboorte van een nieuwe koning aan en wijst hen vervolgens de weg. Na een dagenlange reis komen ze bij een stal in Betlehem en ontmoeten daar de pasgeboren Jezus. De drie wijzen brengen elk een eigen geschenk mee voor het kind. Melchior geeft hem goud, Casper draagt mirre bij zich en Balthasar brengt hem wierook.

Op die dag, precies twaalf dagen na kerstmis, vieren we nu het driekoningenfeest. Op de Waldorfschool staan we stil bij de gebeurtenis en de betekenis ervan.

De reis en komst van de drie koningen symboliseert een innerlijke zoektocht naar wijsheid. De geschenken raken de mens in het intellect, het gevoel en de wil. Net zoals de drie koningen hun rijkdommen schenken, gaan we in deze periode na wat we zelf weg hebben te geven. En welke ster kunnen we in het nieuwe jaar volgen? Het is een tijd van opruimen, loskomen van onnodige dingen, en kijken naar wat echt belangrijk voor je is.

De periode na de kersvakantie staat bij de kleuters alles in teken van driekoningen. Het kerstspel loopt over in het Driekoningenspel.

Wat we zingen:
De ster moet ommegaan
Daar waren eens drie koningen
Drie koningen, geef mij een nieuwe hoed!

Maria Lichtmis

De lichtjesfeesten afsluiten

Zowel buiten als binnen in onszelf nemen het licht en de groeikracht toe. Het daglicht is sterker en de lente is zichtbaar onderweg. Met Maria Lichtmis sluiten we de periode van lichtfeesten af. De grond draagt het hemellicht in zich en brengt langzaamaan nieuwe vruchten voort. Onder de grond komt veel in beweging en sneeuwklokjes steken als boodschappers van het nieuwe begin hun kopjes boven de aarde.

Op school brengen we de laatste kaarsstompen naar buiten en branden ze in de aarde definitief op. Tegelijkertijd halen we juist de eerste bloembollen als teken van licht naar binnen. We bakken met de laatste restjes pannenkoekenzonnen en eten die met elkaar op. Zoals buiten een nieuwe cyclus start, ruimen we de klassen op en staan met elkaar stil bij dat wat mag groeien. Wat verdient onze aandacht? Zo kunnen we ons samen verheugen en verwonderen.

Wat we zingen:
Lichtje, kom naar buiten!
Kom, neem je lichtjes in de hand

Carnaval

Loslaten en plezier maken

We sluiten de winter af en we vieren de overgang naar een nieuwe start. De ochtenden zijn steeds lichter en wie goed kijkt ziet begin februari de eerste knoppen in de bomen. Waar we met Maria Lichtmis letterlijk opruimen, staat het carnavalsfeest voor innerlijk schoonmaken en opschudden. We laten beperkingen los, vieren het leven en omarmen onze spontane kant.

Voor de kinderen op de Waldorfschool is carnaval een vrolijk verkleedfeest: we spelen spellen met elkaar en verkleden ons op een manier die aansluit bij de vertelstof van de klas. Zo kruipen de jongste leerlingen in de huid van een sprookjesfiguur en komen de ouderen juist naar school als figuur uit de oude culturen, middeleeuwen of Romeinse tijd. Door te verkleden geven we elkaar ook de kans om sociale rollen of beperkende overtuigingen opzij te schuiven. Hoe voelt het om even iemand anders te zijn? Na carnaval komen we weer bij onszelf en zijn we klaar om naar buiten te keren en de warmte tegemoet te gaan.

Wat we zingen:
Rommelpotterij
Jan en Piet gaan dansen

Holi Phagwa

Overwinning van het goede

Holi is een feest uit het hindoeisme waarbij het goede het kwade overwint. Het is een feest dat in de lente wordt gevierd en waarbij de gelovigen kleurpoeder naar elkaar gooien. Het Holifeest sluit aan op het periodeonderwijs uit klas 5 en klas 6. In deze leerjaren staan we daarom stil bij de betekenis ervan.

Suikerfeest Eid-al-fitr

Periode van bezinning

Eid al fitr is een islamitische feestdag waarop het einde van de vastenmaand ramadan gevierd wordt. Het is een periode van bezinning en het omzien naar je medemens. Gedurende de hele maand besteden we aandacht aan de betekenis ervan, rekening houdend met de belevingswereld van onze kinderen. Tijdens het suikerfeest brengen ouders allerlei heerlijke deegwaren en hapjes mee. Terwijl de leerkrachten een mooi verhaal vertellen, mogen alle kinderen ervan proeven.

Palmpasen

Het ontwaakte ik

De eerste bloemen bloeien, knoppen barsten open en vogels bouwen aan hun nesten. De lente is nu echt en zichtbaar begonnen. Tijdens het palmpaasfeest heten we het nieuwe leven hartelijk welkom. Hoewel allerlei elementen afkomstig zijn uit de christelijke traditie, staan we op onze school vooral stil bij de intocht van de lente.

We vieren dit samen door met versierde palmpaasstokken rond te trekken. De kleuren van de tak symboliseren het voorjaarsgroen en -licht, de ronde hoepel staat voor de zon en het ritme van de terugkerende seizoenen. Bovenop prijkt een zelfgebakken broodhaan, verwijzend naar het delen van brood tijdens het laatste avondmaal. Aan elke paasstok hangt een vrolijke slinger met stukjes gedroogd fruit, verwijzend naar de natuur die weer tot leven komt. De oudere kinderen dragen geen hoepel, maar een stok in de vorm van een kruis. De verticale stok symboliseert dan de verbinding tussen hemel en aarde, de horizontale tegenpolen zoals goed en kwaad. In het midden daarvan vinden we een ontwakend ik dat streeft naar een gezonde balans en harmonie.

Palmpasen is daarmee een feestelijk viering van het nieuwe. Waarbij het innerlijke en uiterlijke ontwaken zichtbaar samenvallen.

Wat we zingen:
Palmpasen, versier je groene tak
Haantje op een stokje

Pasen

Het ontluiken van het nieuwe leven

Pasen is voor de kinderen van de Waldorfschool het feest van de lente. Waar deze dag in de christelijke traditie staat voor het einde van de vastentijd en de opstanding van Jezus, is het voor ons een feest van vernieuwing. We vieren de natuurlijke en innerlijke kracht die we in deze tijd overal zien. Kleurrijke bloemen, bloesems aan de bomen, planten die opkomen en frisse jonge bladeren maken het een viering om buiten te zijn. Onze omgeving prikkelt onze zintuigen volop. We zijn gemakkelijker in staat verbinding te maken met onze buitenwereld, onszelf en elkaar. In de klassen bereiden we ons voor door sterrenkers te zaaien voor de paasbrunch. Ook schilderen, vormtekenen of handwerken we in het lentethema. Tijdens de paasviering zelf zoeken we als school buiten naar eieren. Dit symbool van nieuw leven hebben de oudste leerlingen al voor ons verstopt. Pasen is daarmee een bijzonder vrolijke lentedag die we met elkaar beleven.

Wat we zingen:
Wie gaat er mee met de lentewagen
Wij willen zoeken
Kippenhok

Pesach

Feest van kracht, hoop en doorzetten

Pesach is een van de belangrijkste feesten binnen het jodendom. Over de hele wereld wordt Pesach gevierd, op veel plekken zijn de tradities en gebruiken verschillend. Maar waar en hoe je ook Pesach viert, het feest gaat altijd over kracht, hoop en doorzettingsvermogen. Zowel vroeger als nu. Pesach wordt ook wel het joodse paasfeest genoemd en koppelen wij dan ook aan onze eigen paasviering. Aan de hand van verhalen leren we de kinderen vanaf klas 3 meer over de achtergrond ervan.

Pinksteren

Een eigen kleurklank

Pinksteren vieren we uitgebreid. De Heilige Geest is neergedaald en de krachten ervan zien we terug. Zowel als mens als in de natuur zien we hoe de voortgang, groei en creatieve inspiratie een zichtbare vorm krijgt. We zijn juist in deze tijd in staat om het oude los te laten en het nieuwe te omarmen. We komen daadwerkelijk tot dingen die we eerder niet voor mogelijk hielden.

Tijdens de uitbundige pinksterviering komen alle kinderen in lichte kleding naar school. Ze dragen daarbij een vrolijke bloemenkrans. Passend bij de groei en bloei uit de natuur

laten we al het moois van buiten voorlopig staan en versieren de krans met papieren bloemen. We laten elkaar zien open te staan voor een nieuw begin en net als het voorjaar ruimte te maken voor alles wat in ons wil opstaan. We geven het leven een eigen kleur. Op het schoolplein zingen en dansen de kinderen rondom de meiboom en vervlechten gekleurde linten met elkaar. Als dansers zijn we daarmee voor even de bewegende levenskracht. Met pinksteren vieren we de mogelijkheden en voortgang van het leven.

Wat we zingen:
Hier is onze fiere Pinksterblom
Kom mee naar buiten allemaal

Sint Jan

Het feest van midzomer

De zon staat hoog aan de hemel en we naderen gezamenlijk het einde van het jaar. De natuur is nu voelbaar op haar hoogtepunt. Rond de zomerzonnewende zijn de dagen het langst en de nachten het kortst. Met de hele schoolgemeenschap vieren we dan ook het midzomerfeest van Sint Jan. We vieren met elkaar het zonlicht en tonen onze dankbaarheid voor de warmte – en dus de levenskracht – die de zomer met zich meebrengt.

Het is ook de start richting een nieuwe fase. We nemen daarin de belangrijkste zelfinzichten van afgelopen maanden mee. Het verhaal van Sint Jan, ook bekend als Johannes de Doper, sluit hierop aan. Behalve dat hij bekendstaat om zijn relatie met de natuurlijke wereld, is de doop een belangrijk symbool van vernieuwing.

Binnen het vrijeschoolonderwijs vieren we Sint Jan feestelijk en bloemrijk: passend bij de overvloed uit de natuur draagt iedereen een zelfgemaakte krans van bloemen en grassen. Samen ontsteken we een vreugdevuur en springen daar hand in hand overheen. Ook brengen we allemaal lekkers mee om te delen. In elkaars bijzijn staan we met dit ritueel stil bij wat we achter ons laten en nemen de ruimte om het nieuwe aan te gaan.

Wat we zingen:
Sint Jan die komt eran
Ik heb een mooie bloemenmand

Keti Koti

Herinneren en verbinden

Op 1 juli herdenken en vieren we de afschaffing van de slavernij. We vieren dit moment met de hele school en in samenwerking met het Waldorfhaus op een mooie buitenlocatie. We zingen met elkaar, luisteren naar muziek en verhalen, kleden ons kleurrijk aan, kijken naar voorstellingen en eten samen. Maar bovenal staat deze dag in het teken van verbinding.